Dr. Handan Sarımehmet Kılınç: Ekran bağımlılığı, uyuşturucu bağımlılığına benzer


Katılım Emeklilik Digizoo katkılarıyla, DB Positive ve Sosyalink Podcast Agency iş birliğiyle hazırlanan “Gelecek Benim” podcast serisinin konuğu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Handan Sarımehmet Kılınç, ekran bağımlılığının ve ebeveyn rehberliğinin önemine dikkat çekti. Dr. Sarımehmet Kılınç, ebeveynlerin ve toplumun çocuklara daha fazla saygı duyması gerektiğini ve bu sayede çocukların potansiyellerini gerçekleştirebileceklerini ifade etti. Dr.Handan Sarımehmet Kılınç, “Bir şeyleri değiştirmek istiyorsanız aileden başlamak zorundasınız” diyerek, yeni doğan bebeklerin ailelerine yatırım yapmanın ve onları geleceğe hazırlamanın önemine dikkat çekti.

Ebeveynlerin ve çocukların ekran bağımlılığı konusunda büyük bir sorunla karşı karşıya olduğunu söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Handan Sarımehmet Kılınç, “Ebeveynler ekran bağımlısı, herkes ekran bağımlısı. Bu, modern ebeveynliğin en büyük zorluklarından biri. Ekrana baktığın süre yaşamadığın süredir çünkü içinde deneyim yoktur” diyen Kılınç, ekran bağımlılığının uyuşturucu bağımlılığına benzer etkiler yarattığını ve ödül merkezleri üzerinden beyine etki ettiğini ifade etti. “Bildiğiniz kokain bağımlısıyla ekran bağımlısı arasında çok büyük bir fark yok” diyen Dr. Sarımehmet Kılınç, ekran bağımlılığının ebeveynlerin çocuklarıyla sağlıklı ilişki kurmasını engellediğini vurguladı.

Ebeveynlerin çocuklarını dünyaya getirme kararının sorumluluğunu taşıması gerektiğini belirten Dr. Sarımehmet Kılınç, ebeveynlerin kendi bağımlılıklarının ve geçmiş travmalarının üstesinden gelmesi gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi:

“Ekranlar ya da teknoloji hayatımızdan çıkamaz doğru ama hayatımızın belli bir parçası olarak kalmalı bütünü değil. Ebeveyn ve çocuk ilişkisinin koptuğunu ve araya teknolojinin girdiğini düşünüyorum. Bu çağa uyum sağlamak zorundayız. Bunların hepsi çok zor kabul ediyorum ama imkânsız değil. Bir yerden başlayıp sakin kalıp duygularımızı regüle edip aksiyona geçmemiz gerekiyor.”

-Bütünsel yaklaşım gerekiyor

Pediatri pratiğinde semptom tedavisinden ziyade bütünsel bir yaklaşımla çalıştığını anlatan Dr. Sarımehmet Kılınç, zincir hastanelerde hızlı ve yüzeysel muayenelerin yeterli olmadığını ve her hastaya bir saatlik muayene süresi ayırmanın önemini vurguladı.

“Ebeveyn rehberliği, çocuk sağlığı için kritiktir” diyen Kılınç, ilk üç yılın insan hayatında çok değerli olduğunu ve bu dönemin ebeveyn-çocuk ilişkisi için kaçırılmaması gereken bir fırsat sunduğunu söyledi.

Pediatri alanındaki alışılmış yaklaşımların ötesine geçerek, çocuklara saygının ve ebeveyn rehberliğinin önemini vurgulayan Dr. Sarımehmet Kılınç, “Çocuklar karmaşık bir sistem ve bu sisteme saygıyla yaklaşılması gerekiyor. ‘Çocuklara saygı duymak’ ifadesinin alışılmadık bir cümle olduğunu kabul ediyorum. Çocukların yalnızca sevgiye değil, aynı zamanda sınırlarına da saygı duyulması gerekiyor. Kendimize yapılmasını istemediğimiz hiçbir şeyi çocuğumuza yapamayız” dedi.

-Çözüm ailede başlar

Nörobilim alanında edindiği bilgi birikiminin hekimliğine olan katkısını dile getiren Dr. Sarımehmet Kılınç, doğum sonrası insan ilişkilerinin önemine dikkat çekti.

“İlişkilerin doğumuna eşlik eden doktorların insan ilişkileri konusunda da bilgi sahibi olmaları gerekiyor” Dr. Sarımehmet Kılınç, ebeveynlerin çocuklarını hayata hazırlama sürecinde büyük bir sorumluluk taşıdığının altını çizdi. Çocukların temel ihtiyaçlarının karşılanmasının yanı sıra, onların geleceğe hazırlanmasının da önemli olduğunu belirten Kılınç, “Çocuğunuzun ne yapmasını istiyorsanız, önce siz yapmalısınız” dedi.

Aile içi sorunların kaynağının genellikle ebeveynlerde olduğunu ve bu sorunların çözümünün de ailede başladığını ifade eden Dr. Sarımehmet Kılınç, pediatri pratiğinde ebeveyn rehberliğinin yanı sıra, çift terapisi ve erişkin psikologlarından yardım alarak ailelerle bütüncül bir yaklaşımla çalıştığını belirtti.

“Anne baba birbiriyle göz teması kurmazsa, oraya müdahale etmezseniz, üçüncü ebeveyni kaybedersiniz” diyen Sarımehmet Kılınç, çocukların geleceğe en iyi şekilde hazırlanması için ailelerin desteklenmesi gerektiğini vurguladı.

-Değişime cesareti gösterin 

Pandemi sürecinde çocukların ve ebeveynlerin yaşadığı zorluklara değinen Dr. Handan Sarımehmet Kılınç, kapitalist sistemin ebeveynleri sistemin dişlisi hâline getirdiğini dile getirerek, “Büyük aileleri parçaladık, hepimiz bireyselleştik. Halbuki bir çocuğu büyütmek için bir köy gerekir. Çocuğun beyni ne kadar çok başka beyinle bağlantı kurarsa, o kadar gelişir, kıvrak olur ve uyum sağlar” dedi.

Ebeveynlerin çocuklarını geleceğe hazırlarken düşünmeleri gerektiğini de vurgulayan Sarımehmet Kılınç şunları söyledi:

“Düşünen bir anne baba çocuğu geleceğe hazırlar. Ebeveynin elinde sihirli değnek vardır. Değişme cesaretini gösteren her ebeveynin çocuğunun hayatında sihirli değnek olduğunu düşünüyorum. Ebeveynlerin çocuklarını iyi yetiştirebilmeleri için önce kendi iyilik hallerine dikkat etmeleri gerekiyor. Ailenin tümünde iyilik hali sağlanmadan, çocukların iyi yetiştirilmesi mümkün değil.”